Cây Đỏ ngọn còn được gọi là cây Thành ngạnh gai, vàng la, cúc lương, hoàng ngưu trà…
Tên khoa học là Cratoxylon prunifolium Dyer, họ Ban - Hypericaceae)
Đặc điểm thực vật: cây gỗ nhỏ, mọc hoang tự nhiên ở nhiều vùng trung du miền núi phía Bắc nước ta, như Hòa Bình, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Bắc Giang. Đây là loài cây ưa sáng và rụng lá vào mùa đông.
Bộ phận dùng: lá cây
Cây đỏ ngọn - Dược liệu quý trong điều trị xơ vữa mạch
Tác dụng
- Lá cây Đỏ ngọn chứa flavonoid, có hoạt tính chống oxy hoá cao, có tác dụng hoạt huyết lưu thông mạch máu, giảm đông máu ở những trường hợp tăng đông, có tác dụng hoạt hóa hệ thần kinh trung ương và tăng cường trí nhớ.
- Theo kinh nghiệm, người dân thường thu hái lá về ủ rồi đun nước uống thay nước trà, có tác dụng giảm mệt mỏi, ăn ngon, ngủ tốt, giảm đau đầu. Đây được coi là một loại thực phẩm chức năng, tăng cường sức khỏe của cơ thể.
- Nước sắc của lá và cành cây Đỏ ngọn có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, kích thích tiêu hóa, phục hồi sức khỏe sau khi ốm. Ngoài ra, nước sắc của lá cây còn có tác dụng lên hệ thần kinh, chống các quá trình tạo gốc tự do và có khả năng bảo vệ thành mạch chống lão hóa, miễn dịch in vitro và tốt đối với người bị viêm gan.
Các nhà khoa học thuộc Học viện Quân Y – Bộ Quốc Phòng đã nghiên cứu thành công đề tài cấp bộ và cấp cơ sở vể tác dụng cải thiện tuần hoàn não và dự phòng bệnh xơ vữa động mạch của cây Đỏ ngọn
Từ những kết quả nghiên cứu về đặc điểm thực vật, thành phần hóa học và một số tác dụng sinh học của lá cây đỏ ngọn. Các nhà khoa học phát hiện trong cây đỏ ngọn chứa các nhóm hoạt chất: flavonoid, acid hữu cơ, saponin, tanin….Tác dụng chính của cây là chống ôxy hóa, bảo vệ tế bào, ngăn ngừa các nguy cơ xơ vữa động mạch, tổn thương do bức xạ, suy giảm chức năng gan. Nghiên cứu bằng phương pháp xét nghiệm đông máu huyết tương còn cho thấy dịch chiết từ lá cây đỏ ngọn có tác dụng kháng đông, ngăn ngừa rối loạn đông máu, lưu thông tuần hoàn.
Nói rõ thêm về tác dụng của cây đỏ ngọn, Thạc sĩ Nguyễn Văn Long (Trung tâm nghiên cứu ứng dụng Sinh - Y - Dược học, Học viện Quân y) cho biết, khi tiếp xúc với môi trường độc hại, các gốc tự do (các dạng oxy rất độc hại) trong cơ thể được sinh ra. Đây là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như: lão hóa sớm, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, xơ cứng khớp, ung thư… Điều đáng mừng là nhóm chất flavonoid chiết xuất từ cây đỏ ngọn có tác dụng triệt tiêu các gốc tự do trong cơ thể, chống oxy hóa, làm tăng khả năng tuần hoàn máu.
Chính vì vậy, Cây Đỏ ngọn là một dược liệu quý và có giá trị, hiện nay đang được sử dụng rất nhiều theo hướng điều trị chống cục máu đông, chống xơ vữa động mạch, rất hữu hiệu cho những trường hợp mắc các bệnh về tim mạch như bệnh động mạch vành, nhồi máu cơ tim,…
Nguyễn Trang